คดีนี้ ผู้ร้องยื่นคำร้องขอตั้งผู้จัดการมรดกของผู้ตาย แล้วพนักงานอัยการก็ยื่นคำคัดค้านคำร้องขอตั้งผู้จัดการมรดกของผู้ร้องตามลำพัง และขอให้ศาลตั้งบุคคลอื่นที่ไม่มีสิทธิรับมรดกเป็นผู้จัดการมรดกร่วมกับผู้ร้องด้วย
มีประเด็นที่ต้องวินิจฉัยว่า พนักงานอัยการมีอำนาจคัดค้านคำร้องขอตั้งผู้จัดการมรดกของผู้ร้องตามลำพังได้หรือไม่ และมีอำนาจขอให้ศาลตั้งบุคคลอื่นที่ไม่มีสิทธิรับมรดกให้เป็นผู้จัดการมรดกร่วมกับผู้ร้องได้หรือไม่
คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 724/2528
ตาม ป.พ.พ. มาตรา 1713 (2) นั้น ทายาทหรือผู้มีส่วนได้เสียหรือพนักงานอัยการ มีอำนาจร้องขอให้ศาลตั้งผู้จัดการมรดกได้ ในกรณีที่ผู้จัดการมรดกหรือทายาทไม่สามารถหรือไม่เต็มใจที่จะจัดการหรือมีเหตุขัดข้องในการจัดการมรดกหรือในการแบ่งปันมรดก เมื่อปรากฏตามคำร้องขอของผู้ร้องเองว่า มีเหตุขัดข้องในการจัดการมรดกเนื่องจากเจ้าพนักงานที่ดินไม่ยอมจดทะเบียนโอนที่ดิน ฯลฯ ทั้งปรากฏจากคำคัดค้านว่า ทายาทมีจิตฟั่นเฟือนไม่สามารถจัดการมรดกได้
อนึ่งตามกฎหมาย ผู้จัดการมรดกไม่จำเป็นต้องเป็นทายาทโดยธรรมหรือเป็นผู้มีส่วนได้เสียในกองมรดก จะเป็นบุคคลใดก็ได้ที่มีคุณสมบัติไม่ต้องห้ามเป็นผู้จัดการมรดก เมื่อไม่ปรากฏว่าผู้ที่จะเป็นผู้จัดการมรดกเป็นบุคคลต้องห้ามมิให้เป็นผู้จัดการมรดกตาม ป.พ.พ. มาตรา 1718 พนักงานอัยการจึงมีอำนาจขอให้ตั้งบุคคลอื่นเป็นผู้จัดการมรดกได้
เมื่อพนักงานอัยการมีอำนาจร้องขอให้ศาลตั้งผู้จัดการมรดกได้ ก็ย่อมมีอำนาจคัดค้านการที่ผู้ร้องขอให้ศาลตั้งผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกตามลำพังได้ และขอให้ตั้งบุคคลอื่นเป็นผู้จัดการมรดกร่วมกับผู้ร้องได้
ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์
มาตรา 1713 ทายาทหรือผู้มีส่วนได้เสียหรือพนักงานอัยการจะร้องต่อศาลขอให้ตั้งผู้จัดการมรดกก็ได้ ในกรณีดังต่อไปนี้
(1) เมื่อเจ้ามรดกตาย ทายาทโดยธรรมหรือผู้รับพินัยกรรมได้สูญหายไป หรืออยู่นอกราชอาณาเขต หรือเป็นผู้เยาว์
(2) เมื่อผู้จัดการมรดกหรือทายาทไม่สามารถ หรือไม่เต็มใจที่จะจัดการ หรือมีเหตุขัดข้องในการจัดการ หรือในการแบ่งปันมรดก
(3) เมื่อข้อกำหนดพินัยกรรมซึ่งตั้งผู้จัดการมรดกไว้ไม่มีผลบังคับได้ด้วยประการใด ๆ
วรรคสอง การตั้งผู้จัดการมรดกนั้น ถ้ามีข้อกำหนดพินัยกรรมก็ให้ศาลตั้งตามข้อกำหนดพินัยกรรม และถ้าไม่มีข้อกำหนดพินัยกรรม ก็ให้ศาลตั้งเพื่อประโยชน์แก่กองมรดกตามพฤติการณ์และโดยคำนึงถึงเจตนาของเจ้ามรดก แล้วแต่ศาลจะเห็นสมควร
มาตรา 1718 บุคคลต่อไปนี้จะเป็นผู้จัดการมรดกไม่ได้
(1) ผู้ซึ่งยังไม่บรรลุนิติภาวะ
(2) บุคคลวิกลจริต หรือบุคคลซึ่งศาลสั่งให้เป็นผู้เสมือนไร้ความสามารถ
(3) บุคคลซึ่งศาลสั่งให้เป็นคนล้มละลาย
รู้กฎหมายกับทนายความ
