ป.วิ.แพ่ง ม.229/1 การยื่นบัญชีระบุพยานในกรณีที่ไม่มีวันตรวจพยานหลักฐาน
ในการไต่สวนมูลฟ้อง หรือการพิจารณา คู่ความต้องยื่นบัญชีระบุพยาน โดยแสดงถึงประเภทและลักษณะของวัตถุ สถานที่พอสังเขป หรือเอกสารเท่าที่จะระบุได้ รวมทั้งรายชื่อ ที่อยู่ของบุคคลหรือผู้เชี่ยวชาญ ซึ่งประสงค์จะนำสืบ หรือขอให้ศาลไปตรวจหรือแต่งตั้งต่อศาล
1. โจทก์ต้องยื่นบัญชีระบุพยานหลักฐาน ก่อนวันไต่สวนมูลฟ้อง หรือวันสืบพยาน ไม่น้อยกว่า 15 วัน พร้อมสำเนาบัญชีระบุพยานหลักฐาน
2. จำเลยต้องยื่นบัญชีระบุพยานหลักฐาน พร้อมสำเนา ก่อนวันสืบพยานจำเลย
การยื่นบัญชีระบุพยาน เมื่อระยะเวลาที่กำหนดตาม ม.229/1 ว.1 หรือ ว.2 แล้วแต่กรณี ได้สิ้นสุดลง
1. กรณีที่ได้ยื่นบัญชีระบุพยานหลักฐานไว้แล้ว ต้องแสดงเหตุผลอันสมควรว่า
– ตนไม่สามารถทราบได้ว่าต้องนำพยานหลักฐานบางอย่างมาสืบ หรือ
– ไม่ทราบว่าพยานหลักฐานบางอย่างได้มีอยู่ หรือ
– มีเหตุสมควรอื่นใด
พร้อมกับบัญชีระบุพยาน และสำเนาบัญชีระบุพยาน ไม่ว่าเวลาใด ๆ ก่อนเสร็จสิ้นการสืบพยานของฝ่ายนั้น
2. กรณีที่ไม่ได้ยื่นบัญชีระบุพยานหลักฐาน ต้องแสดงให้เป็นที่พอใจแก่ศาลได้ว่า
– มีเหตุอันสมควรที่ไม่สามารถยื่นบัญชีระบุพยานหลักฐานตามกำหนดเวลาดังกล่าวได้ โดยยื่นคำร้องขออนุญาตอ้างพยานหลักฐาน พร้อมกับบัญชีระบุพยาน และสำเนาบัญชีระบุพยาน ก่อนเสร็จสิ้นการพิจารณา
ถ้าศาลเห็นว่าจำเป็นจะต้องสืบพยานหลักฐานดังกล่าว เพื่อให้การวินิจฉัยชี้ขาดข้อสำคัญแห่งประเด็นเป็นไปโดยเที่ยงธรรม ให้ศาลมีอำนาจอนุญาตให้สืบ และรับฟังพยานหลักฐานเช่นว่านั้นได้
ในการไต่สวนกรณีร้องขอคืนของกลางที่ศาลสั่งริบ หรือกรณีร้องขอให้ศาลริบทรัพย์ตาม ม.229/1 ว.2
ให้บุคคลที่เกี่ยวข้องยื่นบัญชีระบุพยานหลักฐานต่อศาล ก่อนวันไต่สวน ไม่น้อยกว่า 7 วัน พร้อมทั้งสำเนาบัญชีระบุพยาน
ผลของการไม่ยื่นบัญชีระบุพยานหลักฐาน
ห้ามมิให้ศาลอนุญาตให้สืบ และรับฟังพยานหลักฐานใดซึ่งคู่ความหรือบุคคลที่เกี่ยวข้องซึ่งอ้างพยานหลักฐานนั้นมิได้แสดงความจำนงจะอ้างอิงพยานหลักฐานนั้นตามวรรคหนึ่ง วรรคสอง หรือวรรคสาม หรือตามมาตรา 173/1 วรรคสอง หรือวรรคสาม
แต่ถ้าศาลเห็นว่าจำเป็นที่จะต้องคุ้มครองพยาน หรือจะต้องสืบพยานหลักฐานดังกล่าวเพื่อให้การวินิจฉัยชี้ขาดข้อสำคัญแห่งประเด็นเป็นไปโดยเที่ยงธรรม หรือเพื่อให้โอกาสแก่จำเลยในการต่อสู้คดีอย่างเต็มที่ ศาลมีอำนาจอนุญาตให้สืบ และรับฟังพยานหลักฐานเช่นว่านั้นได้
การยื่นบัญชีระบุพยานไม่ว่าในชั้นใด ถือว่าเป็นการยื่นบัญชีระบุพยานทั้งคดี รวมทั้งในชั้นไต่สวนมูลฟ้อง และชั้นพิจารณาด้วย
